Çay mədəniyyəti (çay) - şəxsiyyətin, qonaqpərvərliyin və sosial qarşılıqlı əlaqənin simvolu

Azərbaycanda və Türkiyədə çay mədəniyyəti qonaqpərvərlik nümayiş etdirən, sosial əlaqələr qurub qoruyan və icmaların həyatında mühüm anları qeyd etmək üçün istifadə edilən mühüm sosial təcrübədir.

Çayın dəmləmənin bir neçə növ texnikası olsa da, hər iki ölkədəki icmalar ilk növbədə qara çayı yığır və istehlak edirlər.

İcmalar ənənəvi sənətkarlıqdan istifadə edilməklə istehsal olunan müxtəlif çaydanlarda çay dəmləyirlər. Çay şüşə, çini, fayans və ya gümüşdən hazırlanmış armud formalı fincanlarda təzə dəmlənmiş və isti verilir. Çay adətən şirniyyat, şəkər, limon dilimləri, mürəbbə və quru meyvələrlə müşayiət edilir.

Azərbaycanın müəyyən bölgələrində bəzi icmalar da çaya darçın, zəncəfil və kəklikotu kimi yerli ədviyyatlar və otlar əlavə edirlər. Çay mədəniyyəti cəmiyyətin bütün təbəqələri üçün gündəlik həyatın vacib hissəsidir. Ənənənin daşıyıcıları sırasına çay fermerləri və kombaynçılar, çayxana sahibləri, çayçılar və əlaqəli alətlər, qablar və şirniyyatlar hazırlayan sənətkarlar daxildir.

28 noyabr – 3 dekabr 2022-ci il tarixlərində Mərakeş Krallığının Rabat şəhərində keçirilən Qeyri-Maddi Mədəni İrsin Qorunması üzrə Hökumətlərarası Komitəsinin 17-ci sessiyasına qonaqpərvərlik və sosial qarşılıqlı əlaqə rəmzi olan Çay Mədəniyyəti Qeyri-Maddi Mədəni İrs üzrə Reprezentativ Siyahıya daxil edilmişdir. Azərbaycan və Türkiyə nominasiyaya birgə qoşulmuşdu.